โรงพยาบาลรามคำแหง ramkhamhaeng hospital

 

ภัยเงียบโรคหัวใจในผู้เป็นเบาหวาน

 

 

 

 

โรคหลอดเลือดหัวใจตีบ เมื่อก่อนอาจจะเป็นเรื่องของผู้สูงอายุเท่านั้น แต่ในทุกวันนี้เกิดขึ้นได้กับผู้ที่มีอายุน้อยลงเรื่อยๆ จนกลายเป็นสาเหตุของการเสียชีวิต อันดับต้นๆ ของประชากรโลก รวมทั้งในประเทศไทยด้วย แต่ทราบหรือไม่ว่าโรคนี้มีความสัมพันธ์กับผู้ป่วยเบาหวานเป็นอย่างมาก เป็นภาวะแทรกซ้อนที่พบบ่อยในผู้ป่วยที่เป็นเบาหวานมานาน และมีการควบคุมระดับน้ำตาลไม่ดีพอ ทำให้เกิดความเสื่อมของหลอดเลือดแดงทั่วร่างกาย เห็นได้จากสาเหตุการเสียชีวิตส่วนใหญ่ใน ผู้ป่วยเบาหวาน เกิดจากโรคหลอดเลือดหัวใจ ซึ่งเป็นอัตราการตายที่สูงกว่าผู้ที่ไม่เป็นเบาหวานถึง 7 เท่า

 

 

ผู้ป่วยเบาหวานมีความเสี่ยงสูงในการเกิดโรคหลอดเลือดหัวใจ

มีโอกาสเกิดโรคหลอดเลือดหัวใจขณะที่มีอายุน้อย และมีความรุนแรงมากกว่าคนทั่วไป

• จะมีอัตราการเสียชีวิตและภาวะแทรกซ้อนได้มากกว่าคนทั่วไป เมื่อเกิดโรคหลอดเลือดหัวใจตีบเฉียบพลัน

• มีโอกาสเสียชีวิตจากโรคหลอดเลือดหัวใจมากกว่าคนทั่วไป 2-4 เท่า

• มีโรคหลอดเลือดหัวใจเป็นสาเหตุของการเสียชีวิตอันดับ 1

• มีอัตราการเสียชีวิตจากโรคหลอดเลือดหัวใจในผู้ป่วยหญิงมากกว่าชาย

• มักจะมีปัจจัยเสี่ยงอื่นๆ ร่วมด้วย เช่น ความดัน ไขมันสูง ทำให้มีอุบัติการณ์ การเกิดโรคหัวใจสูงขึ้น

 

 

ทำไม ? ต้องป้องกันโรคแทรกซ้อนทางหัวใจจากเบาหวาน

ผู้ป่วยเบาหวานมักจะมีความผิดปกติของหลอดเลือดเร็วกว่าคนปกติทั่วไป รอยโรคเหล่านี้ (plaque) อาจจะมีการปริ ซึ่งจะเหนี่ยวนำทำให้เกิดลิ่มเลือดอุดตันหลอดเลือดอย่างเฉียบพลัน ทำให้มีการตายของกล้ามเนื้อตามมา และนอกจากนั้นอัตราการเสียชีวิตก็เกิดขึ้นมากกว่า ถ้าเกิดขึ้นในผู้ป่วยเบาหวาน การรักษาได้ผลน้อยกว่าคนทั่วไป การป้องกันการเกิดภาวะแทรกซ้อนจากโรคหัวใจย่อมดีกว่าการปล่อยให้เกิดโรคแล้วค่อยทำการรักษา

 

 

 

ทำไม ? ผู้ป่วยเบาหวานจึงมีโอกาสเป็นโรคหลอดเลือดหัวใจมากกว่าหรือรุนแรงกว่าคนที่เป็นโรคอื่น

 

• ระดับน้ำตาลที่เพิ่มขึ้นทำให้เกิดความเสื่อมของผนังหลอดเลือดแดงทั่วร่างกาย

• ภาวะเบาหวานทำให้มีสารบางชนิดเพิ่มสูงขึ้นในเลือด สารต่างๆ ทำให้เกิดหลอดเลือดแดงเสื่อมได้เพิ่มขึ้น 

• ผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 อาจจะมีภาวะดื้อต่ออินซูลิน และมักจะมีปัจจัยเสี่ยงร่วมด้วย เช่นภาวะไขมันในเลือดสูง โรคความดันโลหิตสูง และมีโรคอ้วน การแข็งตัวของเลือดผิดปกติระดับอินซูลินในเลือดสูง ส่งผลทำให้หลอดเลือดมีโครงสร้างและหน้าที่ผิดปกติไป หลอดเลือดต่างๆ ที่ไปเลี้ยงกล้ามเนื้อหัวใจเกิดอักเสบ มีโอกาสปริแตกทำให้มีลิ่มเลือดอุดตันอย่างฉับพลันได้

 

 

อาการโรคหลอดเลือดหัวใจในผู้ป่วยเบาหวานแตกต่างจากผู้ป่วยโรคหัวใจอื่นๆ หรือไม่ ?
 

อาการเจ็บหน้าอกของโรคหลอดเลือดหัวใจในผู้ที่เป็นเบาหวาน มักไม่ชัดเจนหรือไม่มี เนื่องจากมักมีปัญหาปลายประสาทรับความรู้สึกเสื่อมสภาพร่วมด้วย ทำให้วินิจฉัยโรคได้ยากกว่าปกติ อาการอื่นที่ทำให้สงสัยว่าอาจเป็นโรคหัวใจ ได้แก่ อาการเหนื่อยง่ายกว่าปกติ อาการแน่นอึดอัดบริเวณกลางหน้าอกข้างซ้าย หรือลิ้นปี่ คล้ายอาการจุกเสียด อาหารไม่ย่อย อาการปวดร้าวที่ท้องแขนด้านใน หน้ามืด วิงเวียน เหงื่อออก ตัวเย็น ใจสั่น จะเป็นลม หรือหมดสติ อาการอาจมีหลายอย่างเกิดขึ้นเวลาใดก็ได้ อาจมีภายหลังจากที่รับประทานอาหารในปริมาณมาก ตื่นนอนตอนเช้า อากาศเย็น หลังออกกำลังกาย ขณะเบ่งถ่ายอุจจาระ (ในรายที่ท้องผูก) เป็นต้น อาการเหล่านี้เป็นสัญญาณอันตรายที่ต้องเข้ารับการพบแพทย์

 

 

 

ควรป้องกันและรักษาโรคแทรกซ้อนทางหลอดเลือดหัวใจ จากเบาหวานอย่างไร ?

ภาวะโรคหลอดเลือดหัวใจตีบป้องกันได้ ผู้ป่วยเบาหวานต้องพยายามควบคุมเบาหวานให้อยู่ในเกณฑ์ปกติมากที่สุด ได้แก่ การควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดให้เป็นปกติ และการแก้ไขภาวะผิดปกติที่พบ ร่วมกับโรคเบาหวาน เช่น ความดันโลหิตสูง ไขมันในเลือดสูง ความอ้วน และอื่นๆ หรือในรายที่โรคหลอดเลือดหัวใจตีบเกิดขึ้นแล้ว การดูแลตนเอง การรับประทานยาอย่างสม่ำเสมอ การพบแพทย์ตามนัดมีความสำคัญ

การป้องกันไม่ให้เกิดโรคย่อมดีกว่าการปล่อยให้เกิดโรคแล้วค่อยทำการรักษา ผู้ป่วยเบาหวานจึงต้องพยายามดูแลตนเองด้วยการควบคุมเบาหวานให้ดี เพื่อลดการเกิดภาวะแทรกซ้อน โดยเฉพาะโรคหลอดเลือดหัวใจตีบ ซึ่งเป็นสาเหตุสำคัญของการเสียชีวิตในผู้ป่วยเบาหวานด้วย

 

" โรคหัวใจ " เป็นภาวะแทรกซ้อนที่พบบ่อยในผู้ป่วยเบาหวานและเสี่ยงต่อการเสียชีวิตสูงกว่าผู้ที่ไม่เป็นเบาหวานถึง 7 เท่า