รู้สาเหตุ-เข้าใจอาการ 'โรคกรดไหลย้อน' ควรตรวจและรักษาอย่างไร

December 18 / 2024

โรคกรดไหลย้อน

 

 

     'โรคกรดไหลย้อน' ไม่ใช่แค่โรคที่รบกวนการใช้ชีวิตของเราเพียงเท่านั้น แต่ยังเป็นโรคที่พบได้บ่อยในทุกวัย โดยมีอาการจุกแน่น แน่นท้อง คลื่นไส้ และการกลืนอาหารลำบาก หากปล่อยไว้ไม่รักษา อาจนำไปสู่ปัญหาสุขภาพที่ร้ายแรงกว่า เช่น มะเร็งหลอดอาหาร การเข้าใจสาเหตุและวิธีการดูแลรักษาอย่างถูกต้องจะช่วยให้ผู้ป่วยมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นได้อย่างยั่งยืน

 

โรคกรดไหลย้อน

     โรคกรดไหลย้อน (GERD: Gastro-Esophageal Reflux Disease) คือภาวะที่มีกรดหรือน้ำย่อยในกระเพาะอาหารไหลย้อนขึ้นมาบริเวณหลอดอาหารซึ่งเป็นอวัยวะที่ไม่ทนต่อกรด จึงทำให้เกิดการอักเสบ จากการตรวจพบได้ประมาณ 1 ใน 5 คน พบได้กับคนทั่วไปทุกช่วงอายุ แต่มักพบมากในคนอ้วนหรือคนที่สูบบุหรี่ หากการไหลย้อนของกรดนั้นมีมากก็อาจไหลออกนอกหลอดอาหารจนส่งผลต่อกล่องเสียง ลำคอและปอดได้ ซึ่งหากละเลยไม่พบแพทย์เพื่อรักษาก็อาจเรื้อรังกลายเป็นมะเร็งหลอดอาหาร

 

 

โรคกรดไหลย้อนโรคกรดไหลย้อน

 

 

 

โรคกรดไหลย้อนจะมีอาการอย่างไร ?

อาการในหลอดอาหาร

  • ปวดแสบปวดร้อนในหน้าอก หรือ ที่เรียกว่า Heart Burn เนื่องจากกรดไปทำให้หลอดอาหารอักเสบ
  • มีอาการจุกแน่นที่บริเวณหน้าอก เหมือนมีก้อนติดอยู่ในลำคอ หายใจไม่ออกเวลานอน
  • กลืนอาหารลำบาก
  • คลื่นไส้
  • มีอาการเรอเปรี้ยว หรือรู้สึกถึงรสขมของน้ำดี รสเปรี้ยวของกรดในปากหรือลำคอ

 

อาการบริเวณกล่องเสียงและหลอดลม

  • ไอเรื้อรัง เจ็บคอเรื้อรัง
  • เสียงแหบ โดยเฉพาะในตอนเช้า เนื่องจากเวลานอนกรดจะไหลย้อนขึ้นมาได้มาก
  • เป็นโรคปอดอักเสบหรือเจ็บหน้าอก

 

 

การตรวจโรคกรดไหลย้อน

การตรวจกรดไหลย้อนแบบเดิม

  • การกลืนแป้งตรวจกระเพาะ
  • การส่องกล้องตรวจกระเพาะ เป็นการตรวจเบื้องต้นเพียงแค่ดูความบาดเจ็บของเนื้อเยื่อเท่านั้น ไม่สามารถบอกปริมาณกรดที่ไหลย้อนได้

 

การตรวจวัดปริมาณกรดไหลย้อนแบบใหม่

  • ตรวจวัดกรดที่หลอดอาหาร 24 ชั่วโมงด้วยการใส่สายวัดกรดที่หลอดอาหารเเพื่อวินิจฉัย ซึ่งเป็นวิธีที่แม่นยำที่สุด

 

โรคกรดไหลย้อนโรคกรดไหลย้อน

 

 

 

 

การตรวจวัดกรดไหลย้อนในหลอดอาหาร

     การตรวจวัดกรด หรือน้ำย่อยจากกระเพาะอาหารที่ไหลย้อนเข้ามาในหลอดอาหารตลอด 24 ชั่วโมง ถือเป็นมาตรฐานวินิจฉัยโรคกรดไหลย้อนและยังเป็นเทคโนโลยีใหม่ โดยการใส่สายตรวจขนาดเล็กที่มีเส้นผ่าศูนย์กลางเพียง 2 มิลลิเมตรผ่านจมูกและค้างไว้ที่หลอดอาหารนาน 24 ชั่วโมง เพื่อบันทึกค่าความเป็นกรดนำเข้าเครื่องอ่านเพื่อแปลผลจนทราบผลได้ทันที ทำให้ทราบว่า

 

  • อาการที่เป็นใช่โรคกรดไหลย้อนจริงหรือไม่
  • มีกรดไหลย้อนขึ้นมาในหลอดอาหารเป็นจำนวนกี่ครั้ง และระยะเวลานานมากกว่าปกติหรือไม่
  • การเกิดโรคกรดไหลย้อนสัมพันธ์กับการเกิดอาการของผู้ป่วยหรือไม่
  • การให้ยาเพื่อรักษาโรคกรดไหลย้อน สามารถควบคุมโรคได้เพียงพอหรือไม่

 

 

โรคกรดไหลย้อน

 

การตรวจด้วยเครื่องวัดกรดไหลย้อน

การตรวจด้วยเครื่องวัดกรดไหลย้อนตลอด 24 ชั่วโมง (24 hr Gastric PH monitoring) เหมาะกับผู้ป่วยหลากอาการ เช่น

  • ผู้ป่วยโรคกรดไหลย้อนที่รับประทานยาแล้วอาการไม่ดีขึ้น
  • ผู้ป่วยโรคกรดไหลย้อนที่หยุดยาลดกรดไม่ได้ อาการจะกำเริบทันที
  • ผู้ป่วยอายุน้อยที่ไม่อยากรับประทานยาต่อในระยะเวลานาน
  • ผู้ป่วยที่มีอาการเจ็บแน่นหน้าอกคล้ายเป็นโรคหัวใจ แต่ตรวจแล้วว่าไม่เป็นโรคหัวใจ
  • ผู้ป่วยที่มีอาการเสียงแหบเรื้อรังเหมือนมีก้อนที่คอ แสบคอ ที่ได้รับการตรวจแล้ว จากแพทย์ หู คอ จมูก ไม่พบความผิดปกติใด ๆ
  • ผู้ป่วยที่ส่องกล้องแล้วพบว่า ปลายหลอดอาหารมีการอักเสบที่รุนแรง

 

 

การรักษาโรคกรดไหลย้อน

     การที่มีเครื่องมือที่ทันสมัยทำให้สามารถช่วยเหลือกลุ่มผู้ป่วยโรคกรดไหลย้อนได้อย่างถูกต้อง ทั้งยังทำให้การทำนายผล การวินิจฉัยโรคต่าง ๆ แม่นยำ ต่างจากในอดีตทีได้ปรับยาไปเรื่อย ๆ ทำให้แพทย์สามารถวางแผนดูแลสุขภาพผู้ป่วยได้อย่างเหมาะสม มอบคุณภาพชีวิตและสภาพจิตใจให้ดียิ่งขึ้น

 


โรคกรดไหลย้อนตรวจพบได้มากในคนอ้วน หรือผู้ที่สูบบุหรี่ ซึ่งหากละเลยไม่ไปพบแพทย์ เพื่อทำการรักษาอาจทำให้เรื้อรังกลายเป็นมะเร็งหลอดอาหารได