ถนอมศักดิ์ อัศวดิลกชัย
อายุรกรรมโรคไต
5 กลุ่มเสี่ยง ‘โรคไต’ มีใครบ้าง หมอเฉพาะทางโรคไตมีคำตอบ
July 06 / 2024
หลายคนอาจยังมีความเข้าใจผิดคิดว่าเลี่ยงทานเค็มเท่ากับเลี่ยงโรคไต แต่ในความเป็นจริงนั้นหมอเฉพาะทางโรคไตระบุไว้ว่ายังมีสาเหตุต่าง ๆ อีกมากมายที่ทำให้เกิดโรคไตได้ ไม่ว่าจะเป็นปัจจัยด้านพันธุกรรม ด้านพฤติกรรม และด้านสิ่งแวดล้อม ซึ่งล้วนส่งผลให้ไตค่อย ๆ ทำงานลดลงจนกรองของเสียหรือสารพิษไม่ได้ตามปกติ ดังนั้น การเรียนรู้วิธีการดูแลไต ลดความเสี่ยงที่จะทำให้เกิดโรคไตจึงเป็นเรื่องที่ไม่ควรละเลย เพราะหากเป็นโรคไตแล้ว ก็ต้องดูแลรักษายาวนานตลอดชีวิต สร้างภาระและความยุ่งยากทั้งแก่ตัวเองและครอบครัว และที่สำคัญค่าใช้จ่ายในการรักษาโรคไตก็สูงมากด้วยเช่นกัน
สาเหตุของ ‘โรคไต’ ไม่ใช่แค่ทานเค็ม
สาเหตุของการเกิดโรคไต ไม่ใช่แค่มาจากการทานอาหารที่มีโซเดียมสูงอย่างที่เราทราบกันเท่านั้น แต่ยังมีปัจจัยอื่น ๆ ที่มีส่วนกระตุ้นให้ไตทำงานผิดปกติ ซึ่งหมอเฉพาะทางโรคไต ได้รวบรวมไว้ให้แล้วได้แก่
- พันธุกรรม รวมถึงการมีภาวะไตผิดปกติ หรือไม่สมบูรณ์แต่กำเนิด
- การมีโรคประจำตัวที่มีผลกระทบต่อไต
- การทานอาหารรสจัด และอาหารแปรรูปอย่างสม่ำเสมอ
- การดื่มน้ำน้อยเกินไป หรือดื่มน้ำไม่สัมพันธ์กับน้ำหนักตัว
- ภาวะหลอดเลือดฝอยในไตอักเสบ
- การตรวจพบนิ่วในไต หรือในระบบทางเดินปัสสาวะ
5 กลุ่มเสี่ยง ‘โรคไต’ มีใครบ้าง
กลุ่มเสี่ยงโรคไต มีทั้งหมด 5 กลุ่ม ซึ่งหมอเฉพาะทางโรคไต ได้แบ่งและจัดประเภทกลุ่มเสี่ยงทั้งหมดไว้แล้ว ดังนี้
1.ผู้ที่มีโรคประจำตัว
ผู้ที่มีโรคประจำตัว อาทิ โรคความดันโลหิตสูง โรคอ้วน โรคเบาหวาน โรคความดันโลหิตสูง โรคแพ้ภูมิตัวเอง (SLE) โรคเก๊าท์ ซึ่งล้วนแต่ทำให้ความเสี่ยงในการเป็นโรคไตเรื้อรังเพิ่มสูงขึ้น
2.ผู้ที่รับประทานอาหารรสจัด
ผู้ที่รับประทานอาหารรสจัด การทานอาหารรสจัดนั้น ไม่ได้จำกัดแค่อาหารรสเค็มจัด แต่ยังรวมถึงอาหารหวานจัด หรือเผ็ดจัด และการทานอาหารแปรรูป อาทิ แฮม เบคอน ขนมกรุบกรอบ ผลไม้กระป๋อง บะหมี่กึ่งสำเร็จรูป รวมถึงอาหารหมักดอง และสารเสริมต่าง ๆ อย่างสม่ำเสมอ
3.ผู้ที่ดื่มน้ำน้อย
ผู้ที่ดื่มน้ำน้อย แม้การดื่มน้ำไม่เพียงพออาจไม่ใช่สาเหตุหลักที่ทำให้เกิดโรคไต แต่หมอเฉพาะทางโรคไตกล่าวไว้ว่า การดื่มน้ำน้อยมักส่งผลให้ไตทำงานหนักขึ้น ซึ่งเป็นการเพิ่มความเสี่ยงในการเกิดโรคไตได้
4.ผู้ที่รับประทานยาแก้ปวดกลุ่ม NSAIDs เป็นประจำ
ผู้ที่รับประทานยาแก้ปวดกลุ่ม NSAIDs เป็นประจำ เนื่องจากยาแก้ปวดกลุ่ม NSAIDs สามารถออกฤทธิ์ยับยั้งการทำงานของสารพรอสตาแกลนดิน (Prostaglandin) ซึ่งมีหน้าที่สำคัญหลายประการในร่างกาย รวมถึงช่วยควบคุมการไหลเวียนของเลือดในไต ดังนั้นผู้ที่ใช้ยากลุ่ม NSAIDs ต่อเนื่องเป็นเวลานานหรือใช้ยาในปริมาณสูง หมอเฉพาะทางโรคไตเกรงว่าอาจส่งผลให้การไหลเวียนของเลือดในไตลดลง และก่อให้เกิดภาวะไตวายเฉียบพลันได้
นอกจากนี้ ผู้ป่วยที่ใช้ยากลุ่ม NSAIDs เป็นประจำ ควรสังเกตอาการผิดปกติที่อาจบ่งชี้ถึงโรคไต เช่น
- ปัสสาวะบ่อย โดยเฉพาะในตอนกลางคืน
- ปัสสาวะเป็นฟอง มีสีเข้ม หรือมีสีผิดปกติ
- อ่อนเพลีย เหนื่อยง่าย
- มีอาการบวมตามใบหน้า เท้า แขน และขา
- ปวดหลัง หรือปวดเอวเรื้อรัง
โดยหากพบอาการผิดปกติเหล่านี้ ควรรีบพบหมอเฉพาะทางโรคไตเพื่อตรวจวินิจฉัยและรับการรักษาโดยเร็ว
5.ผู้ที่รับประทานอาหารเสริมเกินขนาด
ผู้ที่รับประทานอาหารเสริมเกินขนาด เนื่องจากไตมีหน้าที่ในการกำจัดสารพิษออกจากร่างกาย การทานอาหารเสริมที่มีสารประกอบที่อาจเป็นอันตรายต่อไตเมื่อได้รับในปริมาณมากเกินความจำเป็น ย่อมส่งผลให้ไตทำงานหนักขึ้น และเป็นการเพิ่มความเสี่ยงในการเกิดภาวะไตอักเสบ ไตวาย หรือภาวะนิ่วในไต ดังนั้น ผู้ที่ต้องการรับประทานอาหารเสริมควรทานในปริมาณที่พอเหมาะ และปรึกษาหมอเฉพาะทางโรคไตก่อนเริ่มทานอาหารเสริมทุกครั้ง โดยเฉพาะอาหารเสริมที่มีส่วนประกอบเหล่านี้
- วิตามินเอ
- วิตามินดี
- วิตามินซี
- แร่ธาตุบางชนิด เช่น แคลเซียม โพแทสเซียม แมกนีเซียม
ดูแลตัวเองอย่างไรให้ห่างไกลโรคไต
ดูแลตัวเองให้ห่างไกลโรคไตเป็นสิ่งที่ควรทำมาก ๆ เพราะ ‘โรคไต’ ถือเป็นสาเหตุการเสียชีวิตอันดับต้น ๆ ของคนไทย และยังไม่มียาชนิดใดสามารถรักษาโรคไตเรื้อรังให้หายขาดได้ ดังนั้น การดูแลสุขภาพไตให้แข็งแรงนับเป็นสิ่งจำเป็นที่ไม่ควรมองข้าม โดยสามารถเริ่มต้นจากการลดปัจจัยเสี่ยงต่าง ๆ และปฏิบัติตามคำแนะนำของหมอเฉพาะทางโรคไต ดังนี้
- ดื่มน้ำสะอาดอย่างน้อย 6-8 แก้วต่อวัน
- เลือกรับประทานอาหารที่มีสารอาหารครบถ้วน
- หลีกเลี่ยงอาหารรสจัด และเครื่องดื่มที่มีน้ำตาลและโซเดียมสูง
- หลีกเลี่ยงอาหารแปรรูป
- ควบคุมและดูแลโรคประจำตัว
- ตรวจเช็กความดันโลหิตให้อยู่ในระดับปกติ
- หลีกเลี่ยงหรือจำกัดการทานยาแก้ปวดกลุ่ม NSAIDs
- ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ
- หลีกเลี่ยงการสูบบุหรี่และดื่มสุรา
- เข้ารับการตรวจสุขภาพเป็นประจำ
ผู้ป่วยโรคไตระยะแรกมักไม่แสดงอาการผิดปกติ จึงทำให้สูญเสียโอกาสสำคัญในการเข้ารับการรักษาตั้งแต่เนิ่น ๆ ดังนั้น เพื่อเป็นการป้องกันและดูแลให้ไตทำงานอย่างสมบูรณ์ ควรเข้ารับการตรวจสุขภาพประจำปีกับหมอเฉพาะทางโรคไต เพื่อประเมินหาความเสี่ยงของโรคไตในระยะเริ่มต้น ก็จะทำให้สามารถรักษาได้อย่างทันท่วงที
แพทย์ที่เกี่ยวข้อง
แผนที่ Google Maps
โรงพยาบาลรามคำแหง
436 ถ. รามคำแหง แขวงหัวหมาก เขตบางกะปิ กรุงเทพฯ 10240
1512, 02-743-9999
แฟกซ์ 0 2374 0804
support@ram-hosp.co.th
