หมอนรองกระดูกเสื่อม ผ่าตัดรักษาได้ ไม่น่ากลัวอย่างที่คิด

February 08 / 2024

หมอนรองกระดูกเสื่อม

หมอนรองกระดูกเสื่อม สามารถผ่าตัดรักษาได้ ไม่น่ากลัวอย่างที่คิด

 

ในอดีต ปัจจัยที่ส่งผลต่อภาวะหมอนรองกระดูกสันหลังเสื่อมส่วนใหญ่มักเกิดจากอายุที่เพิ่มมากขึ้น แต่ในปัจจุบันพบว่า คนทั่วไปก็มีอาการของโรคหมอนรองกระดูกเสื่อมกันอย่างกว้างขวาง โดยเฉพาะคนหนุ่มสาววัยทำงานที่มีพฤติกรรมการใช้ชีวิตที่ไม่เหมาะสม ส่งผลให้หมอนรองกระดูกเสื่อมไวกว่าปกติและมีอาการปวดต่าง ๆ ซึ่งรบกวนการใช้ชีวิตประจำวัน

 

อาการหลักที่พบในโรคหมอนรองกระดูกสันหลังเสื่อมในผู้ที่อาการไม่รุนแรง คือ อาการปวดตื้อ ๆ บริเวณเอว โดยอาจมีอาการปวดร้าวลงมาที่กล้ามเนื้อด้านข้างของหลังและสะโพก และอาการจะแสดงชัดเจนขึ้นเมื่อนั่ง ยืน หรือเดินนาน ๆ หรือขับรถระยะทางไกล ๆ แต่เมื่อนอนพัก 10-15 นาที อาการปวดจะทุเลาลง ส่วนในบางรายที่มีอาการรุนแรง เกิดเป็นภาวะหมอนรองกระดูกกดทับเส้นประสาท จะมีอาการชา แขนขา และเท้าอ่อนแรง ตามแนวเส้นประสาทส่วนที่ถูกกดทับ

 

สารบัญ

 

 

พฤติกรรมเสี่ยงภาวะหมอนรองกระดูกเสื่อมก่อนวัยอันควร

ภาวะหมอนรองกระดูกเสื่อม มักสัมพันธ์กับกิจกรรมและการใช้งานหลังของผู้ป่วย โดยมีสาเหตุเกี่ยวเนื่องกันหลายปัจจัย เช่น

 

 

  • กิจกรรมหรืออาชีพบางประเภท โดยเฉพาะที่ต้องนั่งนาน ๆ โดยไม่เปลี่ยนอิริยาบถ หรือขับรถระยะทางไกลเป็นประจำ
  • การยกของหนัก หรือกิจกรรมที่ต้องออกแรงมาก ๆ
  • การสูบบุหรี่ ซึ่งมีผลทำให้เลือดไหลไปเลี้ยงบริเวณหมอนรองกระดูกน้อยลง ส่งผลให้กระดูกเสื่อมเร็วก่อนเวลาอันควร

 

หมอนรองกระดูกเสื่อม อาการ

 

การเสื่อมสภาพของหมอนรองกระดูกสันหลังคืออะไร

โดยทั่วไป การเปลี่ยนแปลงของหมอนรองกระดูกสันหลังจะเริ่มขึ้นตั้งแต่วัยรุ่น เมื่ออายุเพิ่มมากขึ้น ประกอบกับลักษณะการใช้งานกระดูกสันหลังอย่างหนักและกิจกรรมที่ทำเป็นประจำ การสังเคราะห์และการเผาผลาญโปรตีโอไกลแคน (Proteoglycan) ที่อยู่ในส่วนกลางของหมอนรองกระดูกสันหลังจะเริ่มเกิดการถดถอย จะส่งผลทำให้หมอนรองกระดูกสันหลังสูญเสียความสามารถในการอุ้มน้ำ เกิดภาวะที่แห้งลงและสูญเสียความยืดหยุ่นและแรงดึงตัวคงสภาพความสูงคล้ายลูกโป่งอัดแก๊สที่รั่วซึม จนสามารถส่งผลให้เกิดภาวะที่ตามมาดังต่อไปนี้

 

  • การยุบตัวของหมอนรองกระดูกสันหลัง
  • การกระจายแรงและน้ำหนักอย่างไม่เหมาะสมของกระดูกสันหลัง
  • การสูญเสียความสามารถในการรับและกระจายน้ำหนักของกระดูกสันหลัง

 

โดยปกติ ขอบนอกของหมอนรองกระดูกสันหลัง จะมีลักษณะเป็นเส้นใยหลายๆ ชั้นประสานกัน เมื่อเส้นใยเหล่านี้เกิดการฉีกขาดจากด้านใน ส่งผลทำให้ขอบด้านนอกของหมอนรองกระดูกสันหลังบางลง คล้ายยางรถยนต์ที่เส้นใยผ้าใบที่เกิดการฉีกขาด โดยเมื่อได้รับแรงหรือน้ำหนักกดทับ จะเกิดการโป่งพองและแรงกดดันต่อเนื้อเยื่อบริเวณโดยรอบที่มีระบบประสาทรองรับ ทำให้เกิดความรู้สึกเจ็บปวดบริเวณแผ่นหลัง หรือหากหมอนรองกระดูกสันหลังเกิดการโป่งนูนตามแนวของไขสันหลังและเส้นประสาท ก็จะทำให้เกิดอาการปวดร้าวในบริเวณดังกล่าวได้เช่นกัน

 

ในบางกรณี หากเกิดการกระทบกันของหมอนรองกระดูกสันหลังในส่วนที่เป็นของเหลว ซึ่งมีคุณสมบัติช่วยดูดซับน้ำหนัก จนส่งผลต่อกระดูกอ่อนบริเวณที่ปิดด้านบนและด้านล่างของหมอนรองกระดูก ก็อาจเกิดการแตกร้าว และเมื่อร่างกายเริ่มกระบวนการซ่อมแซมบริเวณที่ได้รับความเสียหายผ่านหลอดเลือดและเส้นประสาทที่งอกเข้าไปในบริเวณนั้น ๆ ก็จะทำให้ผู้ป่วยเกิดความเจ็บปวดจากน้ำหนักหรือแรงที่กดทับลงมาได้มากขึ้น

 

การวินิจฉัยภาวะหมอนรองกระดูกเสื่อม

การวินิจฉัยโรคหมอนรองกระดูกเสื่อม ต้องอาศัยข้อมูลหลายส่วนประกอบกัน โดยเบื้องต้น แพทย์จะซักประวัติเพื่อให้ทราบถึงอาการหรือปัญหาของผู้ป่วย รวมถึงการตรวจร่างกายเพื่อวิเคราะห์การทำงานของระบบประสาท โดยส่วนมาก อาการของโรคหมอนรองกระดูกเสื่อมนั้นมีความใกล้เคียงกับโรคอื่น ๆ แพทย์อาจจำเป็นต้องทำการตรวจเลือด หรือตรวจเอกซเรย์คอมพิวเตอร์และตรวจเอกซเรย์คลื่นสนามแม่เหล็ก เพื่อการวินิจฉัยที่ถูกต้องและแม่นยำมากยิ่งขึ้น

 

 

หมอนรองกระดูกเสื่อม วิธีรักษา

แนวทางการรักษาภาวะหมอนรองกระดูกเสื่อม

เมื่อผู้ป่วยได้รับการวินิจฉัยว่า อาการปวดเฉพาะจุดบริเวณแผ่นหลังมีสาเหตุเกิดจากภาวะหมอนรองกระดูกเสื่อม แพทย์จะเสนอแนวทางในการรักษาตามอาการของผู้ป่วยในแต่ละราย โดยแนวทางหลักในการรักษามี 2 วิธีตามลำดับ คือ

การรักษาแบบประคับประคอง

การรักษาแบบประคับประคอง คือ การชะลอเพื่อไม่ให้หมอนรองกระดูกเสื่อมไวขึ้น แพทย์จะทำการรักษาด้วยยา พร้อมแนะนำให้ผู้ป่วยนอนพักและทำกายภาพบำบัด หลังจากนั้นจะติดตามผลการรักษาว่ามีแนวโน้มไปในทิศทางใด โดยหากผู้ป่วยมีแนวโน้มที่แย่ลงกว่าเดิม หรือมีอาการทางระบบประสาทแทรกซ้อน เช่น รู้สึกปวดเพิ่มขึ้นเวลาใช้งานหรือปวดตามแนวเส้นประสาทขณะนอนหลับ มีอาการกล้ามเนื้ออ่อนแรงหรือฝ่อลีบ รู้สึกชาหรือสูญเสียความรู้สึก และมีอาการไอ จาม ไม่สามารถกลั้นปัสสาวะหรือไม่สามารถปัสสาวะเองได้ แพทย์จะดำเนินการตรวจหารอยโรคเพิ่มเติมโดยการเอ็กซเรย์คอมพิวเตอร์หรือคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า เพื่อวางแผนการรักษาอย่างเหมาะสมในขั้นต่อไป

การผ่าตัด

การผ่าตัด หากการรักษาโรคหมอนรองกระดูกทับเส้นประสาทขั้นต้นไม่เป็นผล แพทย์จะทำการประเมินรอยโรคของผู้ป่วยโดยอาศัยประสบการณ์และความชำนาญของตน เพื่อเลือกวิธีการผ่าตัดที่ปลอดภัยและเหมาะสมที่สุด โดยในปัจจุบัน วิวัฒนาการการรักษาด้วยการผ่าตัดมีความก้าวหน้าอย่างมาก แตกต่างจากในอดีตที่ผ่านมา ส่งผลให้ผู้ป่วยที่เข้ารับการผ่าตัดเจ็บตัวน้อยและมีความปลอดภัยมากขึ้น แผลมีขนาดเล็กต่างจากการผ่าตัดทั่วไป โดยแนวทางการผ่าตัดสามารถแบ่งย่อยได้เป็นวิธีต่าง ๆ ดังนี้

 

 

  • การสลายหมอนรองกระดูกสันหลังในส่วนที่เป็นสารกึ่งเหลว เป็นการรักษาเพื่อมุ่งลดแรงดันภายในหมอนรองกระดูกสันหลัง ซึ่งประกอบด้วยหลากหลายวิธีการ อาทิเช่น การใช้คลื่นความถี่สูง การใช้อุปกรณ์ดูดออก และการส่องกล้อง เป็นต้น
  • การผ่าตัดเปิดแผลเพื่อนำหมอนรองกระดูกสันหลังในส่วนที่เป็นสารกึ่งเหลวออก ประกอบด้วย การใช้กล้องจุลทัศน์ การผ่าตัดเปิดแผลเล็ก และผ่าตัดเปิดแผลตามปกติ
  • การผ่าตัดเชื่อมกระดูกสันหลัง เป็นการรักษาโดยการตรึงกระดูกสันหลังเข้าด้วยกันผ่านทางแผลผ่าตัดขนาดเล็ก โดยใช้เครื่องเอกซเรย์คอมพิวเตอร์นำวิถี
  • การผ่าตัดเปลี่ยนหมอนรองกระดูกสันหลัง

 

หมอนรองกระดูกเสื่อม กายภาพบำบัด

 

โรคหมอนรองกระดูกเสื่อม ป้องกันได้อย่างไรบ้าง

โรคหมอนรองกระดูกเสื่อม สำหรับคนทั่วไป และสำหรับผู้ที่มีภาวะหมอนรองกระดูกเสื่อมป้องกันได้ ดังนี้

สำหรับคนทั่วไป

สำหรับคนทั่วไป แม้ว่าหมอนรองกระดูกจะเริ่มเสื่อมตามอายุที่เพิ่มมากขึ้น และยากแก่การป้องกัน อย่างไรก็ตาม การหลีกเลี่ยงพฤติกรรมเสี่ยงต่าง ๆ ก็ถือเป็นเกราะป้องกันภาวะหมอนรองกระดูกเสื่อมก่อนวัยอันได้เป็นอย่างดี ดังนั้น ควรหมั่นระมัดระวัง ไม่ให้เสี่ยงต่ออุบัติเหตุหรือการบาดเจ็บ รวมถึงกิจกรรมที่ส่งผลต่อกระดูกสันหลังอย่างต่อเนื่อง และงดสูบบุหรี่โดยเด็ดขาด รวมถึงการคงน้ำหนักให้อยู่ในเกณฑ์มาตรฐาน และออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ

สำหรับผู้ที่มีภาวะหมอนรองกระดูกเสื่อม

สำหรับผู้ที่มีภาวะหมอนรองกระดูกเสื่อม ควรหลีกเลี่ยงกิจกรรมที่ส่งผลต่อการลงน้ำหนักที่บริเวณกระดูกสันหลัง รวมถึงการยกของหนัก หรือการนั่งนาน ๆ โดยไม่เปลี่ยนอิริยาบถ เพื่อลดความรุนแรงของอาการและป้องกันไม่ให้โรคมีความรุนแรงมากยิ่งขึ้น

คำถามที่พบบ่อย (FAQs)

หมอนรองกระดูกเสื่อมแล้วเป็นอย่างไร ?

ผู้ป่วยบางรายอาจไม่มีอาการที่แสดงออกมาอย่างชัดเจน แต่เมื่อเกิดการยุบตัวของกระดูกสันหลัง ผู้ป่วยจะเริ่มรู้สึกปวดหลัง โดยเมื่อเกิดการกดทับหรือมีการเบียดทับของเส้นประสาทร่วมด้วย อาการปวดจะรุนแรงขึ้น โดยอาจมีอาการชาบริเวณสะโพกร่วมกับการอ่อนแรงของกล้ามเนื้อเป็นได้

ภาวะกระดูกเสื่อม รักษาหายขาดไหม ?

แม้จะไม่มีแนวทางในการรักษาภาวะกระดูกเสื่อมให้หายขาดได้ เนื่องจากเป็นการเสื่อมตามสภาพร่างกายและอายุ แต่สามารถชะลอความเสื่อมและบรรเทาอาการได้ด้วยการรักษาด้วยยา หมอนรองกระดูกเสื่อม กายภาพบำบัด การผ่าตัด และการรักษาด้วยแพทย์ทางเลือกต่าง ๆ

ควรทานอะไร เพื่อเสริมหมอนรองกระดูก ?

ในปัจจุบัน ยังไม่มีอาหารหรือวิตามินเสริมชนิดใด ที่มีผลโดยตรงต่อหมอนรองกระดูก

บทสรุป

โรคกระดูกสันหลังส่วนเอวเสื่อม หรือภาวะการเสื่อมของหมอนรองกระดูก และข้อต่อที่อยู่ด้านหลังของกระดูกสันหลัง (Facet Joint) สามารถเกิดขึ้นได้กับคนทุกวัย โดยเฉพาะในผู้ที่มีพฤติกรรมเสี่ยงต่อการเกิดโรค เช่น ชอบนั่งท่าเดิมนาน ๆ หรือยกของหนักเป็นประจำ ไม่จำกัดแค่ในผู้สูงอายุ ดังนั้น ควรหมั่นสังเกตร่างกาย โดยหากพบอาการปวดในบริเวณดังกล่าว มีอาการขาชา หรือความปกติอื่นๆ ที่บริเวณกระดูกสันหลัง ผู้ป่วยไม่ควรปล่อยไว้ และควรรีบเข้าปรึกษาแพทย์เพื่อรับการวินิจฉัยและรับการรักษาอย่างถูกวิธี ซึ่งจะมีผลช่วยให้ผู้ป่วยสามารถกลับมาใช้ชีวิตได้อย่างปกติหรือใกล้เคียงกับปกติที่สุดนั่นเอง

ติดต่อนัดพบแพทย์

โรงพยาบาลรามคำแหง เรามีทีมแพทย์ผู้เชี่ยวชาญให้คำแนะนำ ให้คำปรึกษาอย่างใกล้ชิด รวมไปถึงวิเคราะห์ทุกโรค ทุกอาการด้วยความละเอียดและใส่ใจ หากคุณกำลังเผชิญกับสัญญาณของร่างกายที่ผิดปกติ คุณสามารถติดต่อนัดพบแพทย์ได้ทันที

 

ติดต่อนัดพบแพทย์

 

อ้างอิงจาก

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7007629/

Premium Health package ผู้หญิง

ถึงเวลาดูแลสุขภาพอย่างใส่ใจ เราพร้อมดูแลคุณอย่างอบอุ่น

ราคา 3,990 บาท

แพ็กเกจรักษาด้วยออกซิเจนความดันบรรยากาศสูง (60 นาที/5 ครั้ง)

รักษาด้วยออกซิเจนความดันบรรยากาศสูง เป็นวิธีการบำบัดผู้ป่วยด้วยการหายใจด้วยออกซิเจนบริสุทธิ์ 100%

ราคา 15,000 บาท

แพ็กเกจตรวจสุขภาพ เอาใจวัยทำงาน (ผู้ชาย) - โรงพยาบาลรามคำแหง

"ใครที่โหมงานหนักทุกวัน จนร่างกายใกล้พัง..อย่ารอช้า! “แพ็กเกจตรวจสุขภาพ เอาใจวัยทำงาน” ตอบโจทย์แน่นอน

ราคา 8,490 บาท

แพ็กเกจผ่าตัดคลอดแบบเหมา ๆ ใช้จ่าย อุ่นใจ สบายกระเป๋า

ดูแลครอบคลุม คุ้มค่ากับราคาเหมาๆ ดูแลใส่ใจคุณแม่และลูกน้อยทุกขั้นตอนอย่างดีที่สุด

ราคา 72,000 บาท

Premium Health package ผู้ชาย

"เพราะปัญหาสุขภาพอาจไม่มีสัญญาณเตือนล่วงหน้า อย่ารอให้เจ็บป่วยค่อยใส่ใจ"

ราคา 3,990 บาท

Healthy heart package (ผู้หญิง)

ฝากหัวใจ..ให้เราดูแลกับ "Healthy heart package (ผู้หญิง)" ตรวจก่อนรู้ก่อน อย่าปล่อยให้หัวใจอ่อนแอ..เกินเยียวยา

ราคา 5,990 บาท