ธีรภัทร ราชรักษ์
อายุรศาสตร์โรคหัวใจ
เป็นลมหมดสติกับหัวใจเต้นผิดจังหวะ สาเหตุสำคัญ 3 ประการ
December 14 / 2023
เป็นลมหมดสติกับหัวใจเต้นผิดจังหวะ
พอเห็นคนเป็นลมเรามักห่วงว่าได้รับบาดเจ็บจากการล้ม กลัวว่าจะมีการกระทบกระเทือนกับสมองหรือกลัวว่ากระดูกอาจจะหักถ้าเป็นผู้สูงอายุ จนลืมถามคำถามสำคัญว่า "ทำไมเขาถึงเป็นลม"
การเป็นลมหมดสติ เกิดจากสาเหตุสำคัญ 3 ประการคือ
- เป็นลมธรรมดา เป็นสาเหตุที่พบบ่อยที่สุด มักเกิดในคนอายุน้อยในสถานที่แออัด เช่นสถานีรถไฟ รถขนส่ง ตลาดนัด หรืออยู่กลางแจ้งอากาศร้อน
- ความดันโลหิตต่ำ มักพบในผู้ป่วยสูงอายุที่ทานยาลดความดันโลหิต แต่ไม่ได้ปรับยาให้เหมาะสม มักเป็นลมเวลายืนนานๆ หรือเปลี่ยนท่าเร็วๆ
- หัวใจเต้นผิดจังหวะ เป็นภาวะหัวใจเต้นช้าไปหรือเร็วไป ทำให้เลือดออกจากหัวใจไปเลี้ยงสมองไม่พอ เกิดได้กับทุกเพศ ทุกวัย แต่มักเกิดในคนที่มีโรคหัวใจอยู่เดิมซึ่งเจ้าของหัวใจอาจรู้หรือไม่รู้มาก่อนก็ได้ เป็นสาเหตุของการเป็นลมที่อันตรายที่สุด เพราะอาจทำให้เสียชีวิตเฉียบพลัน (Sudden Cardiac Death) ได้
ความแตกต่างระหว่างการเป็นลมหมดสติกับภาวะหัวใจเต้นผิดจังหวะ
การเป็นลมหมดสติไม่ว่าจะเกิดจากสาเหตุใด ผู้ป่วยจะหมดสติช่วงเวลาสั้นๆแล้วตื่นขึ้นได้เอง แต่ถ้าการเป็นลมหมดสตินั้นเกิดจากหัวใจเต้นผิดจังหวะรุนแรง ผู้ป่วยอาจไม่ตื่นเองจำเป็นต้องได้รับการกู้ชีวิต ถ้ากู้ไม่ทันก็จะถือว่าเป็นการเสียชีวิตเฉียบพลัน
Sudden Cardiac Death สามารถเกิดได้กับทุกเพศทุกวัย ตั้งแต่วัยเด็กจนถึงผู้สูงวัย ส่วนใหญ่มักเกิดในผู้ป่วยที่มีโรคหัวใจอยู่เดิมซึ่งอาจรู้หรือไม่รู้มาก่อนก็ได้ มีรายงานโรคนี้ในทุกประเทศ ประเด็นสำคัญคือผู้ป่วย Sudden Cardiac Death มีโอกาสรอดชีวิตน้อยมาก (<1%) เนื่องจากสามารถเกิดได้ทุกสถานที่และทุกเวลา และไม่สามารถคาดการณ์ล่วงหน้าได้ ทำให้ไม่สามารถเตรียมการช่วยเหลือได้ทันท่วงที
"ถึงแม้สาเหตุของการเป็นลมมีอยู่ 3 ประการ แต่มีอาการอยู่แค่อย่างเดียว คือ การหมดสติชั่วคราว"
การตรวจวินิจฉัย
ผู้ป่วยที่มีประวัติเป็นลมหมดสติ ควรได้รับการตรวจเพื่อหาสาเหตุ โดยเน้นการตรวจหาว่าเป็นลมหมดสตินั้นเกิดจากหัวใจเต้นผิดจังหวะหรือไม่ การตรวจร่างกาย คลื่นไฟฟ้าหัวใจ เครื่องบันทึกการเต้นหัวใจ 24 ชั่วโมง (Holter monitoring) คลื่นเสียงสะท้อนหัวใจ (Echocardiogram) ในขณะทีี่ผู้ป่วยตื่นแล้วอาจพบร่องรอยของสาเหตุของการเป็นลมหมดสติ แต่ไม่สามารถบอกได้แน่ชัดว่าการเป็นลมนั้นเกิดจากหัวใจเต้นผิดจังหวะหรือไม่ จำเป็นจะต้องได้คลื่นหัวใจขณะที่มีอาการเป็นลมจึงจะบอกสาเหตุได้อย่างเเม่นยำ
วิธีบันทึกการเต้นของหัวใจ
ในรายที่แพทย์สงสัยอย่างมากว่าผู้ป่วยเป็นลมจากหัวใจเต้นผิดจังหวะ แพทย์จะแนะนำให้ผู้ป่วยใช้เครื่องบันทึกการเต้นของหัวใจชนิดฝังใต้ผิวหนัง (Implantable Loop Recorder, ILR) เครื่องมีขนาดเล็ก มีอายุการใช้งาน 2-3 ปี โดยคุณหมอจะฉีดยาชาบริเวณด้านข้างกระดูกกลางอกด้านซ้าย แล้วฝังเครื่อง ILR ไว้ใต้ผิวหนัง ใช้เวลาไม่เกิน 1 ชั่วโมง ผู้ป่วยก็สามารถกลับบ้านได้
นั่นหมายความว่าถ้าผู้ป่วยมีอาการเป็นลมหมดสติคราวหน้า ไม่ว่าจะเกิดที่ไหน เวลาใด เครื่องจะบันทึกการเต้นของหัวใจในขณะเป็นลมว่ามีหัวใจเต้นผิดจังหวะเป็นสาเหตุหรือไม่ ทำให้แพทย์สามารถวางแผนการรักษาได้ถูกต้อง สามารถป้องกันการเสียชีวิตเฉียบพลันที่อาจคร่าชีวิตเราได้
" เครื่อง ILR เหมาะกับคนที่เคยเป็นลมโดยไม่รู้สาเหตุ และมีโรคหัวใจประจำตัวอยู่แล้วหรือสงสัยว่าเป็นโรคหัวใจอยู่ "
แพทย์ที่เกี่ยวข้อง
บัณฑิตา พงษ์ตัณฑกุล
อายุรศาสตร์โรคหัวใจ, การตรวจและฟื้นฟูสมรรถภาพหัวใจและการออกกำลังกาย
วิชัย ศรีมนัส
อายุรศาสตร์โรคหัวใจ
บทความที่เกี่ยวข้อง
Healthy heart package (ผู้หญิง)
ฝากหัวใจ..ให้เราดูแลกับ "Healthy heart package (ผู้หญิง)" ตรวจก่อนรู้ก่อน อย่าปล่อยให้หัวใจอ่อนแอ..เกินเยียวยา
ราคา 5,990 บาท
Healthy heart package (ผู้ชาย)
ฝากหัวใจ..ให้เราดูแลกับ "Healthy heart package (ผู้ชาย)" ตรวจก่อนรู้ก่อน อย่าปล่อยให้หัวใจอ่อนแอ..เกินเยียวยา
ราคา 5,990 บาท
“Healthy start program” โปรแกรมฟื้นฟูสมรรถภาพหัวใจและปอด
ดูแลหัวใจและปอดของคุณและคนที่คุณรัก ด้วยโปรแกรมฟื้นฟูสมรรถภาพหัวใจและปอด
ราคา 3,000 บาท
บริการอุปกรณ์ตรวจเช็คคลื่นไฟฟ้าหัวใจ พกพาได้
ติดตามการเต้นของหัวใจแบบทางไกล เหมาะกับใครบ้าง ผู้ป่วยหัวใจเต้นผิดจังหวะ พบอาการไม่บ่อยเป็นช่วงเวลาสั้นๆ ซึ่งไม่สามารถตรวจพบหัวใจเต้นผิดจังหวะ ด้วยวิธีตรวจอื่นๆ
ราคา 12,000 บาท
บันทึกการเต้นของหัวใจในโลกยุคดิจิทัล "ป้องกันภาวะหัวใจวาย"
Multiday Patch Holter (แผ่นบันทึกคลื่นไฟฟ้าหัวใจ) อุปกรณ์บันทึกคลื่นไฟฟ้าหัวใจชนิดแผ่น แปะติดที่หน้าอก สามารถบันทึกการเต้นของหัวใจติดต่อกันได้หลายๆ วัน
ราคา 6,000 บาท
แผนที่ Google Maps
โรงพยาบาลรามคำแหง
436 ถ. รามคำแหง แขวงหัวหมาก เขตบางกะปิ กรุงเทพฯ 10240
1512
แฟกซ์ 0 2374 0804
support@ram-hosp.co.th
