นพ. ดนัย ลิ้มมธุรสกุล
อายุรแพทย์ทางเดินอาหาร
มะเร็งลำไส้ใหญ่ รู้โรคเร็ว.. รักษาหายได้
December 13 / 2024
มะเร็งลำไส้ใหญ่
"มะเร็งลำไส้ใหญ่" เป็นโรคร้ายที่สามารถรักษาได้หากตรวจพบในระยะแรก การรู้เท่าทันสัญญาณเตือนและการตรวจสุขภาพอย่างสม่ำเสมอจะช่วยลดความเสี่ยงและเพิ่มโอกาสในการรักษาให้หายขาด ศูนย์โรคทางเดินอาหารจึงขอร่วมสร้างความเข้าใจในโรคนี้และดูแลสุขภาพให้แข็งแรงไปด้วยกัน
โรคมะเร็งลำไส้ใหญ่
มะเร็งลำไส้ใหญ่ คือ โรคที่เกิดจากความผิดปกติของเนื้อเยื่อลำไส้ใหญ่และลำไส้ที่มีการเปลี่ยนแปลงและแบ่งตัวอย่างต่อเนื่องจนไม่สามารถควบคุมได้ กลายเป็นก้อนหรือเนื้องอก ระยะแรกอาจเป็นเพียงแค่ติ่งเนื้องอกเล็ก ๆ เรียกว่า โพลิป (Polyp) แต่หากปล่อยทิ้งไว้โดยไม่ทำการรักษาหรือตัดทิ้ง อาจพัฒนากลายเป็นมะเร็ง ที่สามารถลุกลามทะลุผนังลำไส้จนแพร่กระจายต่อไปยังส่วนอื่นๆ ของร่างกายได้
ปัจจัยเสี่ยงของมะเร็งลำไส้ใหญ่
แม้สาเหตุของการเกิดมะเร็งลำไส้ใหญ่ยังไม่ทราบแน่ชัด แต่มีบางปัจจัยที่เพิ่มความเสี่ยงเกิดมะเร็งชนิดนี้ เช่น
- การได้รับถ่ายทอดทางพันธุกรรม พ่อ แม่ หรือญาติพี่น้องและทายาทสายตรง
- การสูบบุหรี่และดื่มแอลกอฮอล์
- การรับสารพิษเข้าสู่ร่างกายและมีการตกค้างที่ลำไส้ มักพบสารพิษในอาหารประเภท ปิ้ง ย่าง อาหารหมักดอง สารเคมีจากผักที่ไม่สะอาด และเนื้อสัตว์แปรรูป
- การรับประทานอาหารที่มีไขมันสูง หรือเนื้อสัตว์สีแดงปริมาณมาก
- อายุ โดยส่วนใหญ่พบว่ากว่า 90% มักเกิดกับคนที่อายุมากกว่า 50 ขึ้นไป แต่ก็อาจพบได้ในวัยหนุ่มสาวและวัยรุ่น
- ความอ้วน อาจเพิ่มความเสี่ยงต่อมะเร็งลำไส้ใหญ่มากขึ้น
"อายุ" หนึ่งความเสี่ยงเกิดมะเร็งสำไส้ใหญ่
มะเร็งลำไส้ใหญ่มักพบในคนที่มีอายุมากขึ้น โดยร้อยละ 90 เป็นผู้มีอายุมากกว่า 50 ปี ที่เหลือจะพบในอายุน้อยกว่านั้น ที่เป็นอย่างนั้นเพราะยิ่งอายุมากขึ้น
- เซลล์ผิวลำไส้มีโอกาสแบ่งตัวจนเกิดติ่งเนื้อในลำไส้ใหญ่ได้มากกว่าคนอายุน้อย ซึ่งติ่งเนื้อนี้จะค่อย ๆ เติบโตในลำไส้ใหญ่จนกลายเป็นมะเร็งในที่สุด
- ขณะที่ติ่งเนื้อมีขนาดเล็กมักจะไม่ทำให้เกิดอาการผิดปกติ กว่าอาการจะแสดงออก ติ่งเนื้อก็มีขนาดใหญ่มากหรือกลายเป็นมะเร็งไปแล้ว ซึ่งการเกิดติ่งเนื้อในลำไส้ใหญ่ก็พบได้ในคนทั่วไป แม่ไมได้มีประวัติคนในครอบครัวหรือมีความเสี่ยงใดมาก่อน
4 ระยะของมะเร็งลำไส้ใหญ่
- ระยะที่ 1 ระยะเริ่มลุกลาม โรคมะเร็งยังอยู่ในเยื่อบุลำไส้
- ระยะที่ 2 โรคมะเร็งทะลุเข้ามาในชั้นกล้ามเนื้อของลำไส้และ/หรือทะลุถึงเยื่อหุ้มลำไส้ลุกลามเข้าเนื้อเยื่อหรืออวัยวะข้างเคียง
- ระยะที่ 3 มะเร็งลุกลามเข้าต่อมน้ำเหลืองข้างเคียง
- ระยะที่ 4 มะเร็งลุกลามเข้าต่อมน้ำเหลืองที่อยู่ไกลออกไป หรือลุกลามตามกระแสโลหิตไปยังอวัยวะที่อยู่ไกลออกไป เช่น ตับ ปอด กระดูก
อาการของโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่
มะเร็งลำไส้ใหญ่อาจไม่แสดงอาการผิดปกติในตอนตรวจคัดกรองมะเร็งลำไส้ใหญ่ แต่อาจมีอาการมาก่อน เช่น
- ท้องอืด ท้องผูกหรือท้องเสียสลับท้องผูก
- มีเลือดปนมาในอุจจาระ มีเลือดออกทางทวารหนัก
- อุจจาระมีขนาดเล็กหรือบางลง
- อาการจุกเสียด แน่น หรือปวดท้องบ่อยๆ
- ซีด อ่อนเพลีย น้ำหนักลดลงโดยไม่ทราบสาเหตุ
- อาจคลำได้ก้อนในช่องท้องมักพบด้านขวาตอนล่าง
- ปวดเบ่งบริเวณทวารหนักคล้ายปวดอุจจาระตลอดเวลา
ใครควรตรวจคัดกรองมะเร็งลำไส้ใหญ่
- คนทั่วไปที่มีอายุตั้งแต่ 50 ปีขึ้น และไม่มีประวัติครอบครัวเป็นมะเร็งลำใส้ใหญ่
- คนที่มีประวัติครอบครัวเป็นมะเร็งลำไส้ใหญ่ ให้เริ่มตรวจก่อนถึงช่วงอายุที่ญาติเป็นมะเร็งอย่างน้อย 10 ปี เช่น พ่อเป็นมะเร็งลำไส้ใหญ่เมื่ออายุ 45 ปี ลูกควรตรวจเมื่ออายุ 35 ปี
- หากผลการตรวจไม่พบความผิดปกติ แนะนำให้ทำการตรวจซ้ำทุก ๆ 5 ปี
การวินิจฉัยโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่
- ตรวจอุจจาระหาเลือดที่มองไม่เห็นด้วยตาเปล่า (Fecal Occult Blood Test) ปีละครั้ง
- การส่องกล้องลำไส้ใหญ่ (Colonoscopy) ทุก 5 ถึง 10 ปี
- การส่องกล้องลำไส้ใหญ่ส่วนปลายร่วมกับการตรวจสวนแป้งลำไส้ใหญ่ทุก 5 ปี
- การตรวจเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ด้วยภาพเสมือนจริง (Computed tomography colonoscopy) ทุก 5 ปี ซึ่งปัจจุบันสามารถตรวจพบเนื้องอกที่มีขนาดมากกว่า 9 มม. ได้มากกว่าร้อยละ 90
อ่านเพิ่มเติม: ส่องกล้องตรวจลำไส้ใหญ่ เฝ้าสังเกตสัญญาณที่ไม่อาจทราบได้ด้วยตัวเอง
วิธีลดเสี่ยงของการเกิดมะเร็งสำไส้ใหญ่
ควรลดอาหารที่มีไขมันสูง ของทอด หยุดสูบบุหรี่ ไม่ดื่มสุรา ออกกำลังกายสม่ำเสมอ รับประทานผักผลไม้เพิ่มขึ้น ซึ่งสิ่งเหล่านี้เป็นสิ่งที่เราควรปฏิบัติเป็นประจำอยู่แล้ว และเราสามารถทำด้วยตัวเองได้
การรักษาโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่
กรณีตรวจพบติ่งเนื้อในลำไส้ใหญ่ แพทย์สามารถใช้เครื่องมือตัดติ่งเนื้อผ่านการส่องกล้อง โดยที่ไม่มีแผลใด ๆ แต่หากเกิดมีอาการผิดปกติในคนที่อายุน้อยกว่านั้น สามารถตรวจได้เลยไม่ต้องรอจนถึงอายุ 50 ปี อย่างไรก็ตาม แพทย์ยังสามารถใช้การฉายแสง การทำเคมีบำบัดร่วมกับการประคับประคองอาการตามความเหมาะสม
อ่านเพิ่มเติม: โรคมะเร็งลำไส้ใหญ่ รู้โรคเร็ว แก้ไขได้ไม่ยากด้วยหลากวิธี
ตรวจเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ด้วยภาพเสมือนจริง สามารถตรวจพบเนื้องอกที่มีขนาดมากกว่า 9 มม. ได้มากกว่าร้อยละ 90
แก้ไข
06/11/2565
ข้อมูลโดย
แพทย์ที่เกี่ยวข้อง
ดนิตา กานต์นฤนิมิต
รังสีรักษาและมะเร็งวิทยา (Radiotherapy and Oncology)
ดวงเดือน รัชตรณชัย
อายุรกรรมมะเร็ง
สุธี ลีละเศรษฐกุล
อายุรแพทย์, อายุรแพทย์โรคมะเร็ง
แผนที่ Google Maps
โรงพยาบาลรามคำแหง
436 ถ. รามคำแหง แขวงหัวหมาก เขตบางกะปิ กรุงเทพฯ 10240
1512, 02-743-9999
แฟกซ์ 0 2374 0804
support@ram-hosp.co.th
