โรคนิ่วในกระเพาะปัสสาวะ สัญญาณน่าห่วงจากกระเพาะปัสสาวะอักเสบ

November 27 / 2024

 

 

 

ปัสสาวะแสบขัดมีเลือดปน ระวังนิ่วในกระเพาะปัสสาวะ

 

 

 

 

     โรคนิ่วในกระเพาะปัสสาวะ (Bladder Stones) เกิดจากภาวะอุดกั้นทางเดินปัสสาวะบ่อยจนกลายเป็นตะกอนนิ่ว โดยพบเป็นก้อนของสาร แร่ธาตุที่ตกตะกอนหรือตกผลึกตั้งแต่ขนาดเล็กมากจนถึงขนาดใหญ่กว่า 5 เซนติเมตร ทั้งยังปรากฏเป็นก้อนแข็งหรือนุ่มก็ได้เช่นกัน  

 

 

 

โรคนิ่วในกระเพาะปัสสาวะ

 

 

 

สาเหตุการเกิดโรคนิ่วในกระเพาะปัสสาวะ

โรคนิ่วในกระเพาะปัสสาวะโดยทั่วไปสามารถเกิดได้ 2 แบบ ได้แก่

 

  • นิ่วจากไตหรือท่อไตที่หลุดลงมาสะสม จนเพิ่มขนาดในกระเพาะปัสสาวะ
  • นิ่วที่เกิดในกระเพาะปัสสาวะเอง ซึ่งเกิดจากการขับถ่ายปัสสาวะออกไม่หมด เช่น มีภาวะต่อมลูกหมากโตกีดขวางทางเดินปัสสาวะ ท่อปัสสาวะตีบตัน กระเพาะปัสสาวะทำงานผิดปกติ ทำให้มีน้ำปัสสาวะคั่งค้างในกระเพาะปัสสาวะ นานวันเข้าจึงเกิดตะกอนตกค้างแล้วค่อย ๆ โตขึ้นเป็นก้อนนิ่ว

 

อาการของโรคนิ่วในกระเพาะปัสสาวะ

ผู้ป่วยมักไม่ค่อยมีอาการแสดง แพทย์มักตรวจพบได้โดยบังเอิญจากการเอกซเรย์ช่องท้องจากโรคอื่น ๆ เช่น ปวดท้องหรือปวดหลัง ส่วนในรายที่แสดงอาการ จะมีอาการที่พบได้บ่อยคือ

 

  • ปวดท้องน้อยเรื้อรัง อาจร่วมกับปวดหลังเรื้อรัง
  • ปัสสาวะผิดปกติหรือมีอาการขัด (เนื่องจากก้อนนิ่วลงไปอุดกั้นท่อปัสสาวะ) ทำให้ปัสสาวะกะปริดกะปรอย ปัสสาวะลำบากปวดแสบปวดร้อน
  • ผู้ป่วยบางรายอาจปัสสาวะออกเป็นเลือดหรือมีสีน้ำล้างเนื้อ บางรายอาจปัสสาวะเป็นก้อนนิ่วหรือเม็ดกรวดทรายเล็ก ๆ หรือปัสสาวะขุ่นขาวเหมือนมีผงแป้งปนอยู่
  • หากก้อนนิ่วตกลงไปอุดกั้นท่อปัสสาวะ ผู้ป่วยจะมีอาการปวดท้องน้อยมาก ปัสสาวะไม่ออก และมีปัสสาวะคั่งอยู่ในกระเพาะปัสสาวะ
  • กระเพาะปัสสาวะอักเสบบ่อย ทำให้มีอาการปวดท้องน้อย ปวดหลัง ปัสสาวะแสบปวดร้อน มีไข้

 

 

 

โรคนิ่วในกระเพาะปัสสาวะ

 

 

 

การรักษาโรคนิ่วในกระเพาะปัสสาวะ

แนวทางในการรักษาโรคนิ่วในกระเพาะปัสสาวะแบ่งออกเป็น 2 ขั้นตอน คือ

1.  การเอานิ่วออก

ในกรณีที่ก้อนนิ่วมีขนาดเล็กมาก แพทย์อาจเริ่มจากการแนะนำให้ผู้ป่วยดื่มน้ำมากๆ เพื่อให้ร่างกายขับนิ่วออกมาเองตามธรรมชาติ แต่โดยทั่วไปแล้วการเอานิ่วออกสามารถทำได้ 3 วิธีดังต่อไปนี้ คือ

 

  • การส่องกล้องผ่านท่อปัสสาวะ (Cystolitholapaxy)
  • การสลายนิ่วด้วยคลื่นกระแทก (Extracorporeal Shock Wave Lithotripsy : ESWL)
  • การผ่าตัด

 

2.  การรักษาที่สาเหตุของโรค

เนื่องจากการเอานิ่วออกเพียงอย่างเดียวโดยไม่ได้แก้ไขที่ต้นเหตุของการเกิดโรคอาจทำให้ผู้ป่วยกลับมาเป็นนิ่วซ้ำได้อีก ซึ่งการรักษาที่สาเหตุนี้ยกตัวอย่าง เช่น

 

  • หากนิ่วเกิดปัสสาวะคั่งค้างในกระเพาะปัสสาวะ แพทย์ต้องตรวจวินิจฉัยให้แน่ชัดถึงสาเหตุของการคั่งค้างควบคู่กับรักษาไปพร้อมกัน เช่น ผ่าตัดต่อมลูกหมากด้วยวิธีใช้วิธีส่องกล้องกรณีที่เกิดจากต่อมลูกหมากโตหรือทำการขยายท่อปัสสาวะในกรณีที่มีการตีบตัน
  • หากนิ่วเกิดจากการที่กระเพาะปัสสาวะทำงานผิดปกติ เช่น บีบตัวไม่ดี ผู้ป่วยอาจจำเป็นต้องสวนปัสสาวะทิ้งเป็นครั้งคราว (Intermittent catheterization)

 

แก้ไข

19/09/2565