พญ. ศรีสุภา เลาห์ภากรณ์
มะเร็งวิทยานรีเวช สูติศาสตร์และนรีเวชวิทยา ผ่าตัดผ่านกล้องทางนรีเวช
'วัคซีน HPV' ช่วยป้องกันโรคมะเร็งปากมดลูกได้ง่าย ๆ
December 18 / 2024
โรคมะเร็งปากมดลูก ป้องกันได้ด้วยการฉีดวัคซีน HPV
โรคมะเร็งปากมดลูกมักเกิดกับผู้หญิงที่อายุตั้งแต่ 40 ปีขึ้นไป แต่เดี๋ยวนี้คุณหมอบอกว่าเป็นในผู้หญิงอายุน้อยลง แล้วก็ทำให้ผู้หญิงไทยของเราเสียชีวิตด้วยโรคนี้เยอะมากทีเดียว จากข้อมูลของกระทรวงสาธารณสุข พบว่าโรคมะเร็งปากมดลูกคร่าชีวิตหญิงไทยปีละ 5,200 รายเฉลี่ยวันละ14 ราย ป่วยเพิ่มขึ้นปีละ10,000 ราย โดยกลุ่มอายุที่พบสูงสุดคือ 45-55 ปี
มะเร็งปากมดลูกส่วนใหญ่เกิดจากสาเหตุอะไร ?
มะเร็งปากมดลูก (Cervical Cancer) เกิดจากโรคติดต่อ ซึ่งเป็นเชื้อไวรัสชนิดหนึ่งและเป็นโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ ชื่อเต็มๆ เรียกว่า “ฮิวแมน แพปพิลโลมา ไวรัส” (Human Papilloma Virus) หรือ HPV เชื้อตัวนี้ถ้าเราจะคุ้นเคยก็คือเชื้อไวรัสที่ทำให้เกิดโรคหูดหงอนไก่ ซึ่งเราพบมาเนิ่นนานแล้ว เพียงแต่ว่ากลุ่มเชื้อของตัวที่ทำให้เกิดโรคหูดหงอนไก่นั้นเป็นชนิดความรุนแรงน้อยส่วนตัวที่ทำให้เกิดโรคมะเร็งปากมดลูกนั้นเป็นชนิดที่มีความรุนแรงมาก
จะรู้ได้อย่างไรว่าเป็นโรคมะเร็งปากมดลูก ?
โรคมะเร็งปากมดลูกถือเป็นปัญหาสำคัญอย่างยิ่ง เนื่องจากในระยะแรกๆ ที่ยังไม่มีการลุกลามจนกลายเป็นมะเร็งขึ้น มีแค่ระดับเซลล์ที่ผิดปกติแค่นั้น ผู้ป่วยจะไม่มีอาการอะไรเลยแล้วก็จะนิ่งนอนใจว่าคงจะไม่ได้เป็นอะไร ทำให้คลาดจากการตรวจคัดกรองที่สำคัญไปคือการตรวจสุขภาพประจำปีทางสูตินรีเวช ซึ่งเรียกว่า แปปสเมียร์ (Pap smear) ซึ่งสามารถตรวจพบได้ตั้งแต่เซลล์ผิดปกติระยะเริ่มต้นก่อนพัฒนากลายเป็นมะเร็ง และสามารถรักษาก่อนพัฒนากลายเป็นมะเร็งปากมดลูกได้ แต่ถ้าไม่ได้รับการตรวจคัดกรอง ผู้ป่วยมักจะมาพบแพทย์ด้วยอาการมีเลือดออกมากผิดปกติ ตกขาวมีกลิ่นที่ผิดปกติ หรือมีเลือดออกหลังมีเพศสัมพันธ์
วิธีการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกทำอย่างไร ?
ปัจจุบันการตรวจได้พัฒนาสามารถตรวจได้หลายวิธี ดังนี้
- วิธีดั้งเดิมเรียกว่า Conventional Pap Smear มีความไว 50- 60% Saul 98% ปัญหาที่พบจากการตรวจวิธีนี้คือ เวลาเราป้ายเซลล์ไปตรวจด้วยทันทีข้อจำกัดของแผ่นสไลด์และการปนเปื้อนของเลือดหรือตกขาวทำให้ไม่ได้เซลล์ทั้งหมดที่เก็บมาตรวจ ซึ่งทำให้ผู้ป่วยรายนั้นไม่ได้รับการวินิจฉัยที่ถูกต้อง อันนี้เรียกว่าผลลบลวง
- ปัจจุบันมีการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกด้วยวิธี ลิควิด เบส (Liquid Based Cytology) ซึ่งคือการตรวจ ตินเพร็พ (Thin Prep) หรือ Liqui-PREP หรือ SurePath โดยใช้อุปกรณ์เฉพาะในการเก็บตัวอย่างป้ายเยื่อบุผิวจากบริเวณปากมดลูกด้วยวิธีเดียวกับการทำแปปสเมียร์ แบบดั้งเดิมแล้วนำเซลล์ตัวอย่างที่เก็บได้ทั้งหมดใส่ลงในขวดน้ำยาเพื่อรักษาเซลล์ส่งเข้าเครื่องอัตโนมัติ ในการเตรียมเซลล์เยื่อบุผิวที่ปราศจากสิ่งปนเปื้อนพวกมูกหรือเม็ดเลือดและลดการซ้อนทับของเซลล์ที่หนาแน่นเกินไปลงบนแผ่นสไลด์แก้ว ช่วยเพิ่มโอกาสให้พยาธิแพทย์ในการตรวจพบความผิดปกติที่มีอยู่ได้ดียิ่งขึ้น และสามารถส่งการตรวจเชื้อไวรัสเอชพีวี (HPV) ที่เกี่ยวข้องกับมะเร็งปากมดลูก เพิ่มเติมได้ในกรณีพบเซลล์ผิดปกติจากการตรวจแปปสเมียร์ หรือสามารถใช้ตรวจคู่ร่วมกับ แปปสเมียร์ co - testing จากการตรวจคัดกรองรอบแรกเป็นการตรวจที่เพิ่มความแม่มยำในการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูก
ใครบ้างที่ควรมาตรวจคัดกรองหามะเร็งปากมดลูก ?
- สตรีอายุ 25 ปี ที่เคยมีเพศสัมพันธ์แล้ว หรือ อายุ 30 ปี ในสตรีที่ยังไม่เคยมีเพศสัมพันธ์
- สตรีที่ได้รับการฉีดวัคซีนป้องกันมะเร็งปากมดลูก (HPV Vaccine) ควรได้รับการตรวจคัดกรองเช่นเดียวกับสตรีทั่วไป
- สตรีที่มีภาวะภูมิคุ้มกันบกพร่อง ควรตรวจคัดกรองทุก 6 เดือน ในปีแรกหลังวินิจฉัยโรคภาวะภูมิคุ้มกันบกพร่อง หลังจากนั้นจึงตรวจปีละ 1 ครั้ง ไปตลอด
- สตรีที่มีเพศสัมพันธ์ตั้งแต่อายุน้อย
- สตรีที่มีบุตรหลายๆ คน
- สตรีที่สูบบุหรี่
ข้อแนะนำสำหรับผู้หญิงไทยในเรื่องมะเร็งปากมดลูก
โรคมะเร็งปากมดลูกเป็นโรคซึ่งพบได้มากเป็นอันดับสองรองจาก มะเร็งเต้านมและมีอันตรายร้ายแรง แต่ถ้าเราสามารถตรวจพบในระยะแรกเริ่มก่อนเป็นมะเร็ง
การรักษาโรคมะเร็งปากมดลูก
การรักษาอาจแค่ผ่าตัดเอาชิ้นเนื้อที่ผิดปกติบริเวณนั้นออกหรือตัดมดลูกออกไป ในผู้ป่วยที่มีลูกเพียงพอแล้ว ซึ่งสามารถรักษาให้หายขาดได้ แต่ถ้าปล่อยให้ระยะของโรคลุกลามจนเป็นมะเร็งระยะ 1,2,3,4 ความรุนแรงมักจะมากขึ้นเรื่อยๆ การรักษาก็จะทำได้ยากลำบาก และมีโอกาสเกิดภาวะแทรกซ้อนสูงขึ้นอย่างมาก
วัคซีน HPV
แต่ปัจจุบันมีการนำ “วัคซีน HPV” ซึ่งสกัดเชื้อไวรัส HPV มาใช้ฉีดเพื่อป้องกันการเกิดมะเร็งปากมดลูกและให้ผลค่อนข้างดี โดยฉีดบริเวณต้นแขนและใช้ได้กับเด็กหญิงตั้งแต่อายุ 9 ปีขึ้นไป
- วัคซีนนี้มีประสิทธิภาพดีในการป้องกันมะเร็งปากมดลูก ซึ่งเป็นอีกวิธีหนึ่งช่วยป้องกันตัวเองจากโรคร้ายที่คุกคามชีวิตของผู้หญิงไทยในปัจจุบันให้มีความปลอดภัยมากขึ้น จึงแนะนำให้ปรึกษาแพทย์สูตินรีเวชเพื่อขอคำแนะนำเกี่ยวกับการฉีดวัคซีนดังกล่าวด้วย ร่วมกับวิธีการตรวจคัดกรองที่มีประสิทธิภาพดีก็จะช่วยลดโอกาสการเกิดมะเร็งปากมดลูกได้มากที่สุด
โรคมะเร็งปากมดลูกเป็นโรคที่อันตราย สามารถป้องกันได้โดยการฉีดวัคซีน HPV และถ้าตรวจพบในระยะแรกเริ่ม ก็สามารถรักษาให้หายเป็นปกติได้
ข้อมูลโดย
แผนที่ Google Maps
โรงพยาบาลรามคำแหง
436 ถ. รามคำแหง แขวงหัวหมาก เขตบางกะปิ กรุงเทพฯ 10240
1512, 02-743-9999
แฟกซ์ 0 2374 0804
support@ram-hosp.co.th
